จริยธรรมสำหรับผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ

จริยธรรมสำหรับวิชาชีพไอที

•                    สำหรับวิชาชีพไอทียังเป็นอาชีพที่ไม่มีใบประกอบฯ ดังนั้นจรรยาบรรณที่กำหนดขึ้นอย่างหลากหลาย และกำหนดจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงอยู่ในลักษณะเพียง “ข้อแนะนำ” หรือ “บทบัญญัติ” ที่มีการบังคับใช้ในหน่วยงานเฉพาะเท่านั้น

ประโยชน์ของการกำหนดจรรยาบรรณสำหรับหน่วยงาน

•                    การกำหนดจรรยาบรรณขึ้นเป็นหลักปฏิบัติของสมาชิกในหน่วยงาน มีประโยชน์ทั้งต่อบุคคล และสังคมคือ

•                    1. พัฒนาการตัดสินใจทางจริยธรรมให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

•                    2. สนับสนุนให้เกิดมาตรฐานของการประพฤติตามจริยธรรม

•                    3. เพิ่มความน่าเชื่อถือและน่านับถือจากสาธารณชน

•                    4. มีการประเมินเปรียบเทียบกับมาตรฐาน

หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับวิชาชีพไอที

•                    Association for Computing Machinery หรือ ACM คือ องค์กรที่จัดตั้งขึ้นในสหรัฐอเมริกา เพื่อ ส่งเสริมการเพิ่มพูนศักยภาพ และความเชี่ยว ชาญทางด้านไอทีของ บุคคลทั่วไป และนิสิต นักศึกษา ซึ่งเป็นองค์กรที่เปิดรับสมาชิกทั้งใน รูปแบบรายบุคคล และรูปแบบกลุ่มที่มีความสนใจเฉพาะด้าน จากแต่ละชุมชนในประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก

•                    สำหรับจรรยาบรรณที่สมาคมแห่งนี้ได้กำหนดขึ้น คือต้องการให้สมาชิกของสมาคมปฏิบัติหน้าที่ของตนตามจริยธรรมในการใช้งานคอมพิวเตอร์ รวมทั้งปกป้องสารสนเทศที่เป็นความลับ รักษาความเป็นส่วนตัวด้านสารสนเทศของผู้อื่น และเคารพทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่น

ACM (Association for Computer Machinery)

•                    ACM ได้กำหนดจรรยาบรรณพอสังเขปดังนี้

•                    1. ช่วยเหลือมนุษย์และสังคม

•                    2. หลีกเลี่ยงการทำอันตรายต่อผู้อื่น

•                    3. ซื่อสัตย์และประพฤติตนให้น่าไว้วางใจ

•                    4. ยุติธรรมและไม่เลือกปฏิบัติ

•                    5. เคารพในสิทธิความเป็นเจ้าของรวมทั้งลิขสิทธิ์และสิทธิบัตรของผู้อื่น

•                    6. ให้เครดิตแก่เจ้าของทรัพย์สินทางปัญญา

•                    7. เคารพสิทธิส่วนบุคคลของผู้อื่น

•                    8. รักษาความลับของข้อมูล

ประกาศมหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์

•                    ประกาศมหาวิทยาลัยราชภัตอุตรดิตถ์ เรื่อง ข้อกำหนดพฤติกรรมด้านคุณธรรมและจริยธรรมสำหรับนักศึกษาของมหาวิทยาลัยราชภัตอุตรดิตถ์

•                    โดยกำหนดพฤติกรรมด้านคุณธรรมและจริยธรรมสำหรับนักศึกษา 8 ประการ

ประเด็นจริยธรรมสำหรับผู้ใช้ไอที

•                    การละเมิดลิขสิทธิ์ซอฟแวร์ (Software Privacy)

•                    การใช้งานคอมพิวเตอร์อย่างไม่เหมาะสม

•                    การแบ่งปันสารสนเทศอย่างไม่เหมาะสม

สนับสนุนจริยธรรมอันดีแก่ผู้ใช้ไอที

•                    องค์กรสามารถสนับสนุนให้เกิดจริยธรรมในการใช้งานคอมพิวเตอร์ในองค์กรของผู้ใช้ได้ โดย

•                    1. กำหนดและจำกัดการใช้ทรัพยากรอย่างเหมาะสม

•                    2. กำหนดกฏเกณฑ์การใช้ซอฟแวร์ขององค์กร

•                    3. ควบคุมการเข้าถึงระบบสารสนเทศขององค์กร

•                    4. ติดตั้งและบำรุงรักษา Firewall

บัญญัติ 10 ประการในการใช้คอมพิวเตอร์

•                    1. ต้องไม่ใช้คอมพิวเตอร์ทำอันตรายผู้อื่น
2. ต้องไม่แทรกแซงหรือรบกวนการทำงานของผู้อื่น
3. ต้องไม่สอดแนม หรือเปิดดูแฟ้มข้อมูลของผู้อื่น
4. ต้องไม่ใช้คอมพิวเตอร์เพื่อการโจรกรรมข้อมูลข่าวสาร
5. ต้องไม่ใช้คอมพิวเตอร์สร้างหลักฐานหรือพยานที่เป็นเท็จ
6. ต้องไม่คัดลอกซอฟแวร์ที่มีลิขสิทธิ์ โดยไม่จ่ายค่าลิขสิทธิ์
7. ต้องไม่ละเมิดการใช้ทรัพยากรคอมพิวเตอร์ของคนอื่นโดยไม่ได้รับอนุญาติ
8. ต้องไม่ละเมิดสิทธิ์ในทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่นมาเป็นของตน
9. ต้องคำนึงถึงผลที่จะเกิดขึ้นกับสังคมที่เกิดจากโปรแกรมที่ท่านกำลังเขียนหรือออกแบบอยู่เสมอ

10. ต้องใช้คอมพิวเตอร์โดยเคารพต่อกฏระเบียบ กติกา และมีมารยาท

 จริยธรรมสำหรับวิชาชีพไอทีจริยธรรมสำหรับวิชาชีพไอที

กรณีศึกษา กรณีศึกษาจากองค์กรธุรกิจต่างๆ

กรณีศึกษา 16 คดีระบบความปลอดภัยระหว่างนายชิโมมูระ และนายมิทนิค ณ เมื่อ ซานดิเอโก

คดี ระหว่างนายชิโมมูระ (Shimomura) และนายมิทนิค (Mitnick) เกิดขึ้นในวันคริสต์มาส ปี ค.ศ. 1994 โดยนายชิโมมูระ นักฟิสิกส์ของศูนย์ประมวลผลซุปเปอร์คอมพิวเตอร์สมรรถนะสูง (San Diego High Performance Supercomputer Center) ณ เมืองซานิดเอโก (San Diego) เป็นผู้ที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาความปลอดภัยในระบบคอมพิวเตอร์ โดยเฉพาะในเรื่องการป้องกันการเจาะเข้ามาในระบบ หลายปีต่อมาเขาได้รวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวกับจุดอ่อนของระบบการรักษาความ ปลอดภัยในระบบต่าง ๆไว้มากมาย รวมทั้งการพัฒนาเครื่องมือที่ใช้ป้องกันการเจาะข้อมูลด้วยในวันคริสต์มาสขณะ ที่นายชิโมรูระเล่นสกีอยู่ก็มีคนแอบเจาะเข้ามาในระบบคอมพิวเตอร์ที่บ้านของ เขาซึ่งมีระบบรักษาความปลอดภัยอย่างแน่นหนา โดยผู้ลักลอบเข้ามาได้แอบทำสำเนา (Copy) แฟ้มข้อมูลนับสิบแฟ้ม และมีคำด่าอย่างหยาบคายทิ้งไว้ สาเหตุที่นายชิโมมูระพบว่ามีคนเจาะข้อมูลก็เนื่องจากตัวเขาเองได้ให้เครื่อง คอมพิวเตอร์ที่บ้านทำสำเนา (Copy) ข้อมูลสำรองโดยอัตโนมัติและนำไปไว้ที่เครื่องซุปเปอร์คอมพิวเตอร์ที่เมือง ซานดิเอโกด้วย ต่อมานักศึกษาที่ศูนย์ดังกล่าวสังเกตเห็นว่ามีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงระบบการ ล็อกแฟ้มข้อมูล (Log files system) เกิดขึ้น จึงรู้ว่ามีบางสิ่งเกิดขึ้นแล้ว นักศึกษาคนนั้นจึงรีบไปแจ้งนายชิโมมูระทันที

นายชิโมมูระจึงตัดสินใจประกาศต่อสาธารณชนเพื่อเรียกร้องและขอความช่วยเหลือ ในการจับผู้ร้ายดังกล่าว นายชิโมมูระพยายามวิเคราะห์ถึงจุดอ่อนของระบบของตน และพบว่าการเจาะข้อมูลดังกล่าวเป็นความสามารถของผู้เจาะข้อมูลที่สามารถปลอก แหล่งที่อยู่ (Source address) ของกลุ่มข้อมูล (Packet) ที่ถูกส่งไปยังระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งคอมพิวเตอร์บางระบบจะทำการตัดสินใจว่าจะรับคำสั่งจากระบบอื่นที่ส่งชุด คำสั่งมาหรือไม่ โดยดูจากแหล่งที่อยู่ของข้อมูล (Source address) และอาจจะเป็นที่จุดอ่อน (Vulnerability) ของระบบด้วยก็ได้ นายชิโมมูระมีระบบการรักษาความปลอดภัยอย่างดีเยี่ยม ซึ่งผู้เจาะข้อมูลเข้าไปได้พยายามทำให้กลุ่มข้อมูล (Packet) มาจาระบบที่สามารถติดต่อได้จริง

กลุ่มข้อมูล (Packet) คือกลุ่มหรือส่วนของข้อมูลที่ถูกส่งมาจากคอมพิวเตอร์เครื่องหนึ่งไปยังอีก เครื่องหนึ่ง นอกจากนั้นยังสามารถส่งจากระบบหนึ่งไปยังอีกระบบหนึ่งได้โดยเลือกเส้นทางที่ ดีที่สุดบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตและที่อยู่ (Address) ที่แนบไปกับกลุ่มข้อมูล (Packet) ซึ่งจะทำการตรวจสอบโดยโพรโทคอล (Protocol) ที่ใช้สำหรับเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ที่เรียกว่า อินเทอร์เน็ต โพรโทคอล [Internet Protocol (IP)] และจุดนี้เองก็เป็นจุดอ่อนของระบบที่นายชิโมมูระมีอยู่ และดูเหมือนว่าจะเป็นคำสั่งที่มาจากเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีขีดความสามารถ อ่านไฟล์ (File) ข้อมูลของนายชิโมมูระได้ เนื่องจากคอมพิวเตอร์ไม่มีอุปกรณ์ดักรับฟังคำสั่งจากผู้เจาะข้อมูล ถูกส่งมายังระบบ ระบบจะส่งคำตอบรับไปยังระบบที่ส่งกลุ่มข้อมูลมา เพื่อยืนยันว่าได้รับกลุ่มข้อมูลแล้ว โดยวิธีนี้ทั้งสองระบบจะทำพร้อมกัน (Synchronize) การส่งผ่านข้อมูลระหว่างกันโดยใช้เลขลำดับ (Sequence number) ที่ตรงกับกลุ่มข้อมูลที่ส่งมา

นายชิโมมูระได้ตีพิมพ์ผลการวิเคราะห์อย่างละเอียด เพื่อต้องการความร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญต่าง ๆ ในการจับผู้กระทำผิด และในอีกหนึ่งเดือนต่อมา เหตุการณ์เช่นเดียวกันที่เกิดขึ้นกับนายชิโมมูระก็ได้เกิดขึ้นกับระบบการ บริการแบบเชื่อมตรง (On-line) ที่เรียกว่า The Well ที่มีผู้นิยมใช้บริการอย่างกว้างขวางในเขตอ่าวซานฟรายซิสโก ผู้ดูแลระบบ The Well สังเกตว่ามีแฟ้มข้อมูลเข้ามาในจานเก็บข้อมูลที่ใช้สำหรับ Computer, Freedom, and Privacy (CFP) Group เหตุการณ์ดังกล่าวดูจะไม่ค่อยสมเหตุสมผลนัก เนื่องจากกลุ่ม CFP ไม่ค่อยได้ใช้งานระบบดังกล่าว ต่อมานักเขียนโปรแกรมที่ช่วยดูแลกลุ่ม CFP ผู้ซึ่งเคยอ่านเรื่องราวที่เกิดกับนายชิโมมูระสังเกตเห็นว่าแฟ้มข้อมูลที่ หลั่งไหลเข้ามาเหมือนกับแฟ้มข้อมูลที่ถูกขโมยมาจากระบบคอมพิวเตอร์ของนายชิ โมมูระ

เมื่อนายชิโมมูระได้รู้เบาะแสว่าผู้ที่เคยเจาะระบบคอมพิวเตอร์ของตนได้ใช้ วิธีเดียวกันนี้กับระบบ The Well เช่นกัน เขาได้เขียนซอฟต์แวร์เพื่อจับตาดูการทำงานของระบบ The Well และรอว่าเมื่อไรจะมีผู้เจาะเข้ามาอีก โดยการตรวจสอบกลุ่มข้อมูล (Packet) ที่เข้ามาในระบบ The Well รวมทั้งทำการบันทึกการพิมพ์ (Keystrokes) ของผู้แอบเจาะข้อมูล การจับตาดูผู้กระทำผิดครั้งนี้อาจได้รับเบาะแสว่าบุคคลผู้นี้เป็นใคร และจะจับตัวได้อย่างไร หากผู้กระทำผิดเข้ามาเพียงชั่วครู่เดียวก็อาจไม่พบเบาะแสดังกล่าว แต่ก็มีความเชื่อว่าบุคคลที่เคยกระทำความผิดมักจะทำซ้ำเสมอ

อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์ที่เคยเกิดขึ้นกับนายชิโมมูระ และ The Well ได้เกิดซ้ำอีกเป็นครั้งที่สาม ที่บริษัทโมโตโรล่า (Motorola) ผู้ผลิตชิปรายใหญ่อีกบริษัทหนึ่ง ซึ่งส่วนใหญ่แล้วบรำทผู้ผลิตโทรศัพท์มือถือจะเป็นเป้าหมายสำคัญของนักเจาะ ระบบ แต่คราวนี้ได้มีการตั้งทีมสอบสวน ซึ่งนอกจากจะใช้โปรแกรมตรวจจับของนายชิโมมูระที่เคยใช้กับระบบ The Well แล้ว ทีมงานสอบสวนยังพบสำเนาของโปรแกรมควบคุมโทรศัพท์มือถือระบบเซลลูล่าร์หรือ ไร้สายของโมโตโรล่าด้วย ต่อมาเหตุการณ์แบบเดียวกันนี้ได้ขยายวงกว้างออกไปเกิดกับระบบ Netcom ซึ่งเป็นบริษัทที่ให้บริการต่อเชื่อมตรง (On-line) รายใหญ่แห่งหนึ่งในสหรัฐอเมริกา ซึ่งผู้เจาะข้อมูลบังเอิญโชคดีที่สามารถทำสำเนา (Copy) ข้อมูลที่เป็นหมายเลขเครดิตการ์ดของสมาชิกจาก Netcom เกือบ 20,000 ราย และผู้ให้บริการรายอื่น ๆ ด้วย ผู้ใช้บริการระบบ Netcom ในสหรัฐอเมริกาล้วนแต่ได้รับความเดือดร้อนจากนักเจาะข้อมูลตัวฉกาจนี้ทั้ง สิ้น

ในที่สุดเจ้าหน้าที่ตำรวจสากลของสหรัฐอเมริกา (F.B.I) ก็ได้ยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือ และได้รับอำนาจให้สามารถดักฟังโทรศัพท์ที่เข้ามายังเครือข่ายระบบ Netcom ได้ แต่ในตอนแรกวิธีการนี้ไม่ค่อยจะได้ผลมากนัก เนื่องจากนักเจาะระบบได้ทำการควบคุมศูนย์สลับสวิทช์ (Switch) ไว้ เพื่อที่จะทำให้ดูเหมือนว่าตนได้รับโทรศัพท์มากจากที่อื่น ๆ ในสหรัฐอเมริกา

เมื่อนายชิโมมูระเฝ้าติดตามพฤติกรรมของนักเจาะข้อมูลคนนี้ เขาก็ยิ่งเกิดความสงสัยว่าผู้บุกรุกกำลังทิ้งร่องรอยไว้ในรูปแบบของ อิเล็กทรอนิกส์ ยิ่งนานวันร่องรอยต่าง ๆ ก็ยิ่งปรากฏชัดมากขึ้นเรื่อย ๆ นายชิโมมูระเริ่มพุ่งเป้าหมายไปให้ความสนใจและสงสัยชายหนุ่มคนหนึ่งที่ชื่อ ว่า เคลวิน มิทนิค (Kevin Mitnick) จะเป็นผู้บุกรุก แต่ก็เป็นเพียงแค่ความสงสัยเท่านั้นยังไม่มีหลักฐานใด ๆ ทั้งสิ้นที่จะพิสูจน์ให้ทราบได้

นายมิทนิคในขณะนั้นอายุ 31 ปี กว่าครึ่งชีวิตของเขาได้ทำการเจาะข้อมูลตามที่ต่าง ๆ นับครั้งไม่ถ้วนถึงแม้ว่าเขาจะเจาะข้อมูลมาได้มากมายก็ตาม แต่เขาก็ไม่เคยนำข้อมูลไปหาประโยชน์ทางการเงินใดๆ

นายมิทนิค ทำการเจาะข้อมูลเหมือนกับคนติดยาเสพติด และเขาไม่สามารถเลิกมันได้ ยิ่งเข้าไปในระบบอินเทอร์เน็ตครั้งใดก็ยิ่งพบว่ามีจุดอ่อนให้ทอลองความ สามารถในการเจาะข้อมูลของเขาเสมอ แต่ท้ายที่สุดความพยายามของทีมงานซึ่งจับตาดูนักเจาะข้อมูลเริ่มได้ข้อมูล ผู้ต้องสงสัย ซึ่งเริ่มปรากฏให้เห็นชัดว่ามักมีสัญญาณเรียกจากเครื่องโมเด็มของโทรศัพท์ เคลื่อนที่ แม้ว่าการเรียกเข้าดังกล่าวจะเคลื่อนที่ผ่านสวิทช์ของโทรศัพท์เคลื่อนที่ (Cellular phone switch) ที่ดูแลโดยบริษัทสปรินซ์ (Sprint) ในเมือง Raleigh มลรัฐ North Carolina การเปรียบเทียบอย่างระมัดระวังระหว่างข้อมูลที่ได้จากบริษัทสปรินซ์ (Sprint) และข้อมูลที่ได้จาก Netcom ทำให้ได้ร่องรอยของนายมิทนิค ต่อมาเจ้าหน้าที่ตำรวจใช้อุปกรณ์ตามจับแบบเซลลูล่าร์เพื่อที่จะตามนายมิทนิค ไปยังอพาร์ตเม้นที่ชื่อว่า Player Court ในที่สุด F.B.I ก็รู้แหล่งที่พักของนายมิทนิค
ในกลางดึกของวันที่ 16 กุมภาพันธ์ หลังจากที่นายชิโมมูระถูกเจาะข้อมูลเป็นครั้งแรกไม่ถึง 2 เดือน ตำรวจ F.B.I ก็ได้บุกเข้าจับตัวนายมิทนิคที่อพาร์ตเม้นท์ดังกล่าว เพื่อนำตัวมาดำเนินคดีต่อไป
จากเหตุการณ์ข้างต้นหากจะพิจารณาในกรณีของประเทศไทยจะเห็นได้ว่า อาชญากรรมทางคอมพิวเตอร์นั้นมิใช่จะเป็นมหันจภัยร้ายใหม่ที่คุกคามทั้งความ มั่นคงภายในและภายนอกประเทศไทยเท่านั้น หากแต่เกิดขึ้นมานานแล้ว เพียงแต่ในยุคปัจจุบันได้มีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบไปตามเทคโนโลยีที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็นยุคดิจิตอลและยากต่อการมองเห็นและตรวจสอบ ดังนั้นเพื่อผลประโยชน์และความมั่นคงของชาติ ภาครัฐควรต้องมีบทบาทสำคัญไม่แพ้ภาคเอกชนในการที่จะป้องกันปราบปราม อาชญากรรมดังกล่าว ซึ่งสามารถสรุปได้ดังต่อไปนี้
1. รัฐบาลไทย ควรหามาตรการเร่งด่วนเพื่อหาทางปราบปรามอาชญากรรมทางคอมพิวเตอร์อย่างเป็น ระบบ เช่น มาตรการทางกฎหมาย มาตรการทางสังคม รวมทั้งการให้การศึกษากับประชาชนถึงพิษภัยและวิธีการป้องกันอาชญากรรมดัง กล่าว
2. รัฐควรเร่งให้มีหน่วยงานกลางที่รับผิดชอบในการป้องกันและปราบปราม การค้นคว้าวิจัยและการรักษาความปลอดภัยบนเครือข่ายของสารสนเทศแห่งชาติ [National Information Infrastructure (NII)]
3. รัฐควรเร่งให้มีการพัฒนาและสร้างเสริมจริยธรรมในการใช้โครงสร้างพื้นฐาน สารสนเทศหรือเครือข่ายคอมพิวเตอร์ โดยอาจเริ่มจากโรงเรียน ชุมชน และวงการวิชาชีพ เป็นต้น

 ที่มา http://elearning.northcm.ac.th/mis/content.asp?ContentID=99&LessonID=15